Pengenalan Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran Malaysia
Malaysia mengamalkan sistem Demokrasi
Berparlimen di bawah pentadbiran Raja Berperlembagaan dengan Seri Paduka
Baginda Yang Di-Pertuan Agong sebagai Ketua Negara yang bertugas selama 5 tahun
dan dipilih oleh Majlis Raja-Raja. Perlembagaan negara telah digubal dengan
mengadakan syarat-syarat untuk pengalaman sistem ini. Salah satu syarat sistem
Demokrasi Berparlimen adalah pembahagian kuasa kepada tiga bahagian di dalam
pemerintahan, iaitu Perundangan, Kehakiman dan Pentadbiran atau Eksekutif.
Malaysia juga merupakan sebuah negara yang mengamalkan sistem Demokrasi berasaskan kepada sistem Persekutuan. Sehubungan dengan itu, ia bermakna negeri-negeri Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak , Selangor, Negeri Sembilan, Melaka, Johor, Pahang, Terengganu, Kelantan, Sarawak dan Sabah telah bersetuju dengan konsep penubuhan Negara Malaysia.
Setiap negeri yang terbabit telah menyerahkan sebahagian kuasa masing-masing, seperti kewangan, pertahanan, pelajaran, luar negara dan lain-lain lagi seperti mana yang telah tercatat di dalam Perlembagaan Malaysia yang di tadbir oleh Kerajaan Pusat. Ada perkara-perkara yang dijadikan kuasa negeri dan negeri akan mentadbirkan kuasa serta ada juga yang dijadikan sebagai kuasa bersama.
Sebagai sebuah negara Raja Berperlembagaan, maka diperuntukan oleh Perlembagaan institusi Yang Di-Pertuan Agong, Raja-raja Melayu di sembilan buah negeri dan Majlis Raja-raja. Baginda adalah diberi kuasa untuk memelihara adat istiadat orang Melayu dan Pentadbiran Agama Islam di negeri masing-masing. Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong adalah Ketua Agama Islam bagi negeri-negeri Pulau Pinang, Sabah, Sarawak, dan Wilayah-wilayah Persekutuan.
Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong juga menjadi Kepala Utama Negara dan Baginda adalah Pemerintah Tertinggi Angkatan Tentera Negara. Baginda akan menjalankan tugas-tugas dibawah Perlembagaan mengikut nasihat Perdana Menteri atau Jemaah menteri . Raja-raja pula menjadi Ketua Negeri masing-masing dan menjalankan tugas mengikut nasihat Menteri-menteri Besar atau Ketua-ketua Menteri.
Sistem pentadbiran ini adalah berdasarkan Westminster kerana Malaysia merupakan bekas tanah jajahan Britain. Kuasa pemerintahan lebih banyak dipegang oleh cabang eksekutif berbanding perundangan. Pilihan raya umum pula perlu diadakan setiap lima tahun sekali bagi memilih pemerintah.
Kuasa eksekutif ditetapkan oleh kabinet yang dipimpin oleh Perdana Menteri. Berdasarkan perlembagaan Malaysia, Perdana Menteri mestilah seorang anggota Dewan Rakyat, yang pada pendapat Yang di-Pertuan Agong, memimpin kumpulan majoriti dalam parlimen. Manakala kabinet merupakan ahli parlimen yang dipilih daripada Dewan Rakyat atau Dewan Negara.
Parlimen terbahagi kepada Dewan Rakyat dan Dewan Negara. Dewan Negara mempunyai 70 orang senator (iaitu panggilan yang diberikan kepada ahli Dewan Negara). Pemilihan ahlinya boleh dibahagikan kepada dua:
1. 26 ahli dipilih oleh Dewan Undangan Negeri sebagai mewakili 13 negeri (setiap negeri diwakili oleh dua orang ahli).
2. 44 ahli yang dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Perdana Menteri, termasuk dua ahli dari Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, dan satu ahli masing-masing dari Wilayah Persekutuan Labuan dan Putrajaya.
Untuk layak menjadi ahli, seseorang calon hendaklah warganegara Malaysia, tidak kurang dari 30 tahun, waras fikiran, bukan seorang muflis dan tidak mempunyai rekod jenayah. Jawatan itu hendaklah dipegang selama satu penggal (tiga tahun) dan boleh disambung sebanyak satu penggal lagi, sama ada dilantik pada peringkat Persekutuan atau pemilihan pada peringkat negeri.
Kedudukan Dewan Negara tidak berubah dengan pembubaran Parlimen. Ahli-ahli Dewan Negara dilantik atau dipilih dari kalangan mereka yang menyumbang khidmat yang cemerlang atau telah mencapai kecemerlangan dalam profesion masing-masing, dalam perdagangan, industri, pertanian, aktiviti kebudayaan atau perkhidmatan sosial atau merupakan wakil kumpulan bangsa minoriti ataupun berkebolehan menjaga kepentingan orang-orang asli.
Setiap ahli dimestikan mengangkat sumpah di hadapan Yang di-Pertua Dewan Negara. Ahli tersebut hendaklah bersumpah atau berjanji bahawa mereka akan taat menjalankan tugas-tugas mereka sebagai ahli Dewan sebaik yang mungkin dan taat setia kepada Malaysia serta mematuhi, menjaga dan mempertahan Perlembagaan.
Dewan Rakyat pula mempunyai seramai 222 ahli, dan setiap ahli mewakili satu kawasan pilihan raya. Ahli-ahli dipilih atas dasar sokongan ramai melalui pilihan raya. Setiap ahli Dewan Rakyat memegang jawatan selama lima tahun, dan selepas itu pilihan raya yang baru akan diadakan. Kuasa perundangan dibahagi antara kerajaan persekutuan dan kerajaan negeri. Kuasa politik di Malaysia amat penting bagi memperjuangkan sesuatu isu dan hak oleh yang demikian kuasa memainkan peranan yang amat penting dalam melakukan perubahan.
Kelayakan menjadi ahli adalah warga negara Malaysia, tidak kurang dari 21 tahun, waras fikiran, bukan seorang muflis dan tidak mempunyai rekod jenayah. Seorang ahli tidak boleh memegang jawatan kedua-dua Dewan Rakyat dan Dewan Negara dalam satu masa.
Sebelum memegang sebarang kerusi dalam Parlimen, setiap ahli dimestikan mengangkat sumpah di hadapan Yang di-Pertua Dewan Rakyat. Negara. Ahli tersebut hendaklah bersumpah atau berjanji bahawa mereka akan taat menjalankan tugas-tugas mereka sebagai ahli Dewan sebaik yang mungkin dan taat setia kepada Malaysia serta mematuhi, menjaga dan mempertahankan Perlembagaan.
Kabinet Malaysia atau Jemaah Menteri ialah sebuah badan eksekutif kerajaan Malaysia. Kabinet diketuai oleh Perdana Menteri dan merupakan sebuah majlis menteri-menteri yang bertanggungjawab kepada Parlimen. Seperti yang diperuntukkan dalam Perkara 43 Perlembagaan Persekutuan Malaysia, anggota Kabinet hanya boleh dipilih daripada mana-mana Majlis Parlimen iaitu Dewan Rakyat ataupun Dewan Negara. Kebiasaannya, Yang di-Pertuan Agong melantik semua menteri atas nasihat Perdana Menteri. Namun begitu, seorang Perdana Menteri hendaklah dilantik terlebih dahulu dari Dewan Rakyat.
Anggota Kabinet sering dilantik daripada majlis terendah bagi Parlimen, Dewan Rakyat. Walaupun Timbalan Menteri dilantik mengikut setiap portfolio, tetapi mereka tidak termasuk dalam Kabinet. Kabinet seringkali bermesyuarat secara mingguan, setiap Rabu. Berikut adalah senarai nama Menteri mengikut portfolio masing-masing:
Malaysia juga merupakan sebuah negara yang mengamalkan sistem Demokrasi berasaskan kepada sistem Persekutuan. Sehubungan dengan itu, ia bermakna negeri-negeri Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak , Selangor, Negeri Sembilan, Melaka, Johor, Pahang, Terengganu, Kelantan, Sarawak dan Sabah telah bersetuju dengan konsep penubuhan Negara Malaysia.
Setiap negeri yang terbabit telah menyerahkan sebahagian kuasa masing-masing, seperti kewangan, pertahanan, pelajaran, luar negara dan lain-lain lagi seperti mana yang telah tercatat di dalam Perlembagaan Malaysia yang di tadbir oleh Kerajaan Pusat. Ada perkara-perkara yang dijadikan kuasa negeri dan negeri akan mentadbirkan kuasa serta ada juga yang dijadikan sebagai kuasa bersama.
Sebagai sebuah negara Raja Berperlembagaan, maka diperuntukan oleh Perlembagaan institusi Yang Di-Pertuan Agong, Raja-raja Melayu di sembilan buah negeri dan Majlis Raja-raja. Baginda adalah diberi kuasa untuk memelihara adat istiadat orang Melayu dan Pentadbiran Agama Islam di negeri masing-masing. Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong adalah Ketua Agama Islam bagi negeri-negeri Pulau Pinang, Sabah, Sarawak, dan Wilayah-wilayah Persekutuan.
Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong juga menjadi Kepala Utama Negara dan Baginda adalah Pemerintah Tertinggi Angkatan Tentera Negara. Baginda akan menjalankan tugas-tugas dibawah Perlembagaan mengikut nasihat Perdana Menteri atau Jemaah menteri . Raja-raja pula menjadi Ketua Negeri masing-masing dan menjalankan tugas mengikut nasihat Menteri-menteri Besar atau Ketua-ketua Menteri.
Sistem pentadbiran ini adalah berdasarkan Westminster kerana Malaysia merupakan bekas tanah jajahan Britain. Kuasa pemerintahan lebih banyak dipegang oleh cabang eksekutif berbanding perundangan. Pilihan raya umum pula perlu diadakan setiap lima tahun sekali bagi memilih pemerintah.
Kuasa eksekutif ditetapkan oleh kabinet yang dipimpin oleh Perdana Menteri. Berdasarkan perlembagaan Malaysia, Perdana Menteri mestilah seorang anggota Dewan Rakyat, yang pada pendapat Yang di-Pertuan Agong, memimpin kumpulan majoriti dalam parlimen. Manakala kabinet merupakan ahli parlimen yang dipilih daripada Dewan Rakyat atau Dewan Negara.
Parlimen terbahagi kepada Dewan Rakyat dan Dewan Negara. Dewan Negara mempunyai 70 orang senator (iaitu panggilan yang diberikan kepada ahli Dewan Negara). Pemilihan ahlinya boleh dibahagikan kepada dua:
1. 26 ahli dipilih oleh Dewan Undangan Negeri sebagai mewakili 13 negeri (setiap negeri diwakili oleh dua orang ahli).
2. 44 ahli yang dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Perdana Menteri, termasuk dua ahli dari Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, dan satu ahli masing-masing dari Wilayah Persekutuan Labuan dan Putrajaya.
Untuk layak menjadi ahli, seseorang calon hendaklah warganegara Malaysia, tidak kurang dari 30 tahun, waras fikiran, bukan seorang muflis dan tidak mempunyai rekod jenayah. Jawatan itu hendaklah dipegang selama satu penggal (tiga tahun) dan boleh disambung sebanyak satu penggal lagi, sama ada dilantik pada peringkat Persekutuan atau pemilihan pada peringkat negeri.
Kedudukan Dewan Negara tidak berubah dengan pembubaran Parlimen. Ahli-ahli Dewan Negara dilantik atau dipilih dari kalangan mereka yang menyumbang khidmat yang cemerlang atau telah mencapai kecemerlangan dalam profesion masing-masing, dalam perdagangan, industri, pertanian, aktiviti kebudayaan atau perkhidmatan sosial atau merupakan wakil kumpulan bangsa minoriti ataupun berkebolehan menjaga kepentingan orang-orang asli.
Setiap ahli dimestikan mengangkat sumpah di hadapan Yang di-Pertua Dewan Negara. Ahli tersebut hendaklah bersumpah atau berjanji bahawa mereka akan taat menjalankan tugas-tugas mereka sebagai ahli Dewan sebaik yang mungkin dan taat setia kepada Malaysia serta mematuhi, menjaga dan mempertahan Perlembagaan.
Dewan Rakyat pula mempunyai seramai 222 ahli, dan setiap ahli mewakili satu kawasan pilihan raya. Ahli-ahli dipilih atas dasar sokongan ramai melalui pilihan raya. Setiap ahli Dewan Rakyat memegang jawatan selama lima tahun, dan selepas itu pilihan raya yang baru akan diadakan. Kuasa perundangan dibahagi antara kerajaan persekutuan dan kerajaan negeri. Kuasa politik di Malaysia amat penting bagi memperjuangkan sesuatu isu dan hak oleh yang demikian kuasa memainkan peranan yang amat penting dalam melakukan perubahan.
Kelayakan menjadi ahli adalah warga negara Malaysia, tidak kurang dari 21 tahun, waras fikiran, bukan seorang muflis dan tidak mempunyai rekod jenayah. Seorang ahli tidak boleh memegang jawatan kedua-dua Dewan Rakyat dan Dewan Negara dalam satu masa.
Sebelum memegang sebarang kerusi dalam Parlimen, setiap ahli dimestikan mengangkat sumpah di hadapan Yang di-Pertua Dewan Rakyat. Negara. Ahli tersebut hendaklah bersumpah atau berjanji bahawa mereka akan taat menjalankan tugas-tugas mereka sebagai ahli Dewan sebaik yang mungkin dan taat setia kepada Malaysia serta mematuhi, menjaga dan mempertahankan Perlembagaan.
Kabinet Malaysia atau Jemaah Menteri ialah sebuah badan eksekutif kerajaan Malaysia. Kabinet diketuai oleh Perdana Menteri dan merupakan sebuah majlis menteri-menteri yang bertanggungjawab kepada Parlimen. Seperti yang diperuntukkan dalam Perkara 43 Perlembagaan Persekutuan Malaysia, anggota Kabinet hanya boleh dipilih daripada mana-mana Majlis Parlimen iaitu Dewan Rakyat ataupun Dewan Negara. Kebiasaannya, Yang di-Pertuan Agong melantik semua menteri atas nasihat Perdana Menteri. Namun begitu, seorang Perdana Menteri hendaklah dilantik terlebih dahulu dari Dewan Rakyat.
Anggota Kabinet sering dilantik daripada majlis terendah bagi Parlimen, Dewan Rakyat. Walaupun Timbalan Menteri dilantik mengikut setiap portfolio, tetapi mereka tidak termasuk dalam Kabinet. Kabinet seringkali bermesyuarat secara mingguan, setiap Rabu. Berikut adalah senarai nama Menteri mengikut portfolio masing-masing:
Portfolio Menteri
PERDANA MENTERI : DATUK SERI MOHD. NAJIB BIN TUN ABDUL RAZAK
TIMBALAN PERDANA MENTERI : TAN SRI MUHYIDDIN BIN YASSIN
JABATAN PERDANA MENTERI:
MENTERI:
(1) DATUK SERI JAMIL KHIR BIN BAHAROM
(2) DATUK SERI ABDUL WAHID BIN OMAR
(3) SENATOR DATUK SERI IDRIS JALA
(4) TAN SRI JOSEPH KURUP
(5) DATUK SERI SHAHIDAN BIN KASSIM
(6) NANCY BINTI SHUKRI
(7) DATUK JOSEPH ENTULU ANAK BELAUN
(8) DATUK PAUL LOW SENG KWAN
TIMBALAN MENTERI:
1) DATUK RAZALI BIN IBRAHIM
2) WAYTHA MOORTHY PONNUSAMY
MENTERI KEWANGAN:
1) MENTERI KEWANGAN I: DATUK SERI MOHD. NAJIB BIN TUN ABDUL RAZAK
2) MENTERI KEWANGAN II: DATUK SERI AHMAD HUSNI BIN MOHAMAD HANADZLAH
MENTERI PELAJARAN DAN PENGAJIAN TINGGI:
1) MENTERI I: TAN SRI MUHYIDDIN BIN YASSIN
2) MENTERI II: DATUK SERI IDRIS BIN JUSOH
MENTERI PERTAHANAN:
1) MENTERI: DATUK SERI HISHAMUDDIN BIN TUN HUSSEIN
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK ABDUL RAHIM BAKRI
MENTERI PENGAKUTAN:
1) MENTERI: DATUK SERI HISHAMUDDIN BIN TUN HUSSEIN
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK AB. AZIZ KAPRAW
MENTERI DALAN NEGERI:
1) MENTERI: DATUK SERI DR. AHMAD ZAHID HAMIDI
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK DR. WAN JUNAIDI BIN TUANKU JAAFAR
MENTERI KERJA RAYA:
1) MENTERI: DATUK FADILLAH YUSOF
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK ROSNAH BINTI ABDUL RASHID SHIRLIN
MENTERI PERDAGANGAN ANTARABANGSA DAN INDUSTRI:
1) MENTERI: DATUK SERI MUSTAPA BIN MOHAMED
2) TIMBALAN MENTERI: HAMIM BIN SAMURI
MENTERI LUAR NEGERI:
1) MENTERI:DATUK SERI ANIFAH BIN AMAN
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK HAMZAH BIN ZAINUDDIN
MENTERI PERDAGANGAN DALAM NEGERI, KOPERASI DAN KEPENGUNAAN:
1) MENTERI: DATUK HASAN BIN MALEK
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK AHMAD BASHAH BIN MD. HANIPAH
MENTERI KOMUNIKASI DAN MULTIMEDIA:
1) MENTERI: DATUK SERI AHMAD SHABERY BIN CHEEK
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK JAILANI BIN JOHARI
MENTERI SUMBER MANUSIA:
1) MENTERI: DATUK RICHARD RIOT ANAK JAEM
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK ISMAIL BIN ABD. MUTTALIB
MENTERI KEMAJUAN LUAR BANDAR DAN WILAYAH
1) MENTERI: DATUK SERI SHAFIE BIN APDAL
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK ALEXANDER NANTA LINGGI
MENTERI KESEJAHTERAAN BANDAR, PERUMAHAN DAN KERAJAAN TEMPATAN:
1) MENTERI DATUK ABDUL RAHMAN BIN DAHLAN
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK HALIMAH BINTI MOHD SADDIQUE
MENTERI BELIA DAN SUKAN:
1) MENTERI: KHAIRY JAMALUDDIN BIN ABU BAKAR
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK SARAVANAN A/L MURUGAN
MENTERI KESIHATAN:
1) MENTERI: DATUK SERI SUBRAMANIAM
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK SERI HILMI BIN YAHAYA
MENTERI WILAYAH PERSEKUTUAN:
1) MENTERI: DATUK SERI TENGKU ADNAN BIN TENGKU MANSOR
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK DR. LOGA BALA MOHAN A/L JAGANATHAN
MENTERI PERUSAHAAN PERLADANGAN DAN KOMODITI:
1) MENTERI: DATUK SERI DOUGLAS UGGAH EMBAS
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK NORLIAH BINTI KASNON
MENTERI TENAGA, TEKNOLOGI HIJAU DAN AIR
1) MENTERI: DATUK DR. MAXIMUS JOHNITY ONGKILI
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK SERI MAHDZIQ BIN KHALID
MENTERI PERTANIAN DAN INDUSTRI ASAS TANI:
1) MENTERI: DATUK SERI ISMAIL SABRI BIN YAAKOB
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK TAJUDDIN BIN ABDUL RAHMAN
MENTERI PELANCONGAN DAN KEBUDAYAN:
1) MENTERI: DATUK SERI MOHAMED NAZRI BIN ABDUL AZIZ
2) TIMBALAN MENTERI: YB DATUK JOSEPH SALANG ANAK GANDUM
MENTERI SAINS, TEKNOLOGI DAN INOVASI:
1) MENTERI: DATUK DR. EWON EBIN
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK DR. ABU BAKAR BIN MOHAMAD DIAH
MENTERI SUMBER ASLI DAN ALAM SEKITAR
1) MENTERI: DATUK SERI G. PALANIVEL
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK DR. JAMES DAWOS MAMIT
MENTERI PEMBANGUNAN WANITA, KELUARGA DAN MASYARAKAT:
1) MENTERI: DATUK ROHANI BINTI ABDUL KARIM
2) TIMBALAN MENTERI: DATUK AZIZAH BINTI MOHD. DUN
Sistem Dan Struktur Pentadbiran Negara
Sistem pentadbiran kerajaan Malaysia telah
terbentuk sejak zaman prasejarah. Pada masa kini, segala aspek pemerintahan dan
pentadbiran negara ditentukan oleh masyarakat Melayu tanpa adanya pengaruh daripada
luar. Struktur pentadbiran yang jelas dapat dilihat pada zaman pemerintahan
Kesultanan Melayu Melaka pada abad ke-15. Kuasa pemerintahan pada masa ini
dipegang oleh sultan yang mendapat khidmat nasihat dan bantuan daripada
Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana. Setelah kedatangan
British, khususnya pada abad ke-19, berlaku perubahan yang amat ketara dalam
sistem politik dan pentadbiran negara. Ini berlaku apabila British campur
tangan dalam hal-ehwal pentadbiran negara.
Menurut
Montesqiue, dalam sesebuah negara, corak pemerintahan perlu diasingkan, iaitu
pembahagian kuasa perlu dilakukan untuk mengelakkan berlakunya dominasi kuasa
oleh pihak-pihak tertentu. Dalam konteks negara Malaysia pada hari ini, konsep
pengasingan kuasa ini dapat dilihat dalam tiga bentuk pemerintahan utama iaitu:
1. Badan Eksekutif (Pentadbiran)
2. Badan Legislatif (Perundangan)
3. Badan Judisiari (Kehakiman)
2. Badan Legislatif (Perundangan)
3. Badan Judisiari (Kehakiman)
* Nota Peringatan ;
Dalam sistem-sistem parlimen seperti sistem
Westminster United Kingdom, Perdana Menteri ialah ketua kerajaan, manakala
Ketua Negara (Raja, Ratu, Presiden, atau Gabernor Jeneral [de facto]) yang
mungkin secara rasmi merupakan ketua eksekutif memainkan peranan istiadat.
Malaysia = Perdana Menteri ialah KETUA
KERAJAAN, manakala KETUA NEGARA ialah Yang Di-Pertuan Agong.
Badan Pentadbiran Dan Kehakiman Negara
Badan Pentadbiran Dan Kehakiman Negara
Dalam sistem pemerintahan Malaysia, terdapat
tiga buah badan utama iaitu:-
• Badan Perundangan.
Badan ini hanya membuat undang-undang dan
tidak boleh menyerahkan kuasa ini kepada mana-mana pihak dan tidak boleh
mempunyai kuasa lain;
• Badan Pemerintah.
Badan ini hanya menjalankan kuasa eksekutif
dan tidak boleh membuat undang-undang dan penghakiman; dan;
• Badan Kehakiman
Badan ini hanya menjalankan penghakiman dan
tidak boleh membuat undang-undang atau menjalankan kuasa eksekutif. Ketiga-tiga
badan ini mempunyai kuasa, bidang tugas dan peranan masing-masing. Namun
begitu, Badan Perundangan dan Badan Pemerintah berkait antara satu sama lain
kerana Malaysia mengamalkan sistem kerajaan di mana ahli-ahli Badan Perundangan
adalah juga Badan Pemerintah. Contohnya, Jemaah Menteri bertanggungjawab kepada
Badan Perundangan (Parlimen Malaysia). Badan Kehakiman sahaja merupakan sebuah
badan berasingan dan bebas daripada politik, bagi menjamin keadilan di negara
ini.
Amalan pengasingan kuasa antara tiga badan
utama iaitu badan perundangan [legislative], pentadbiran [executive] dan
kehakiman [judiaciary] yang dipraktikkan baik di peringkat pusat atau kerajaan
negeri yang diamalkan selama ini berasaskan Perlembagaan seseungguhnya telah
mengukuh dan melicinkan lagi urusan pemerintahan-pentadbiran negara semenjak
merdeka.
KOMPONEN UTAMA DALAM SISTEM KERAJAAN MALAYSIA
-Badan Perundangan
Badan Perundangan (Parlimen Malaysia) memiliki
kuasa menggubal undang-undang persekutuan dan juga negeri-negeri di dalamnya.
Parlimen terdiri daripada Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong dan dua
Dewan, iaitu Dewan Negara dan Dewan Rakyat.
Parlimen adalah badan kuasa perundangan untuk
persekutuan yang membuat undang-undang yang boleh dikuatkuasakan di seluruh
persekutuan. Parlimen juga mengawal kewangan kerajaan. Cukai-cukai dan
kadar-kadar persekutuan boleh dinaikkan hanya dengan kuat kuasa Parlimen
seperti yang dinyatakan dalam undang-undang persekutuan. Semua hasil yang
diperoleh hendaklah dimasukkan ke dalam Kumpulan Wang Persekutuan Yang
Disatukan dan semua wang hanya boleh dibelanjakan dengan kuasa Parlimen. Parti
yang memenangi kerusi majoriti dalam pilihan raya umum dan dapat sokongan
majoriti di Dewan Rakyat akan membentuk kerajaan. Pemimpin parti majoriti yang
mendapat kepercayaan sebilangan besar ahli-ahli Dewan Rakyat dilantik sebagai
Perdana Menteri.
-Yang di-Pertuan Agong
Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong
merupakan Ketua Negara yang mengambil keutamaan mengatasi semua orang dalam
persekutuan dan tidak boleh dikenakan dakwaan dalam apa-apa juga perbicaraan
dalam mana-mana mahkamah. Yang di-Pertuan Agong dipilih oleh Majlis Raja-Raja
mengikut peraturan yang termaktub dalam Jadual Ketiga Perlembagaan Persekutuan.
Yang di-Pertuan Agong akan memegang jawatannya selama lima tahun kecuali
baginda meletakkan jawatan atau dilucutkan jawatannya oleh Raja-Raja Melayu.
Sebagai ketua utama negara, baginda mempunyai
kuasa eksekutif. Baginda berkuasa memanggil, membatalkan dan membubarkan
Parlimen. Dalam melaksanakan kuasa, baginda mendapat nasihat daripada Jemaah
Menteri. Yang di-Pertuan Agong boleh melaksanakan tiga perkara mengikut budi
bicara baginda sendiri iaitu melantik Perdana Menteri, tidak mempersetujui
pembubaran Parlimen dan meminta supaya diadakan mesyuarat Majlis Raja-Raja
mengenai keistimewaan, kedudukan, kemuliaan dan kebesaran Raja-Raja. Baginda
juga mempunyai kuasa pengampunan bagi semua kesalahan yang dilakukan di dalam
Wilayah Persekutuan dan kesalahan-kesalahan tertentu di bawah Akta Keselamatan
Dalam Negeri. Baginda adalah Ketua Agama bagi Wilayah Persekutuan, Melaka,
Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak.
Dalam Perkara 153, Perlembagaan Persekutuan,
Yang di-Pertuan Agong bertanggungjawab memelihara kedudukan istimewa orang
Melayu dan kaum bumiputera di Sabah dan Sarawak. Selain memegang tampuk
tertinggi dalam Angkatan Tentera Persekutuan, Yang di-Pertuan Agong juga
berperanan menentukan rizab orang Melayu dan bumiputera, jawatan perkhidmatan,
biasiswa, bantuan keistimewaan pendidikan atau latihan, kadar permit atau lesen
dan juga mengisytiharkan darurat.
-Dewan Negara
Dewan Negara adalah Majlis Tertinggi yang
berperanan membahaskan sesuatu rang undang-undang dengan lebih terperinci. Ia
juga bertanggungjawab membincangkan perkara-perkara yang menjadi kepentingan
umum. Mengikut Perkara 68, Perlembagaan Persekutuan, Dewan Negara tidak
mempunyai kuasa menolak sesuatu rang undang-undang yang diluluskan oleh Dewan
Rakyat sebelum dikemukakan kepada Yang di-Pertuan Agong untuk diperkenankan.
Walau bagaimanapun, Dewan Negara boleh menangguhkan pelaksanaan sesuatu rang
undang-undang itu.
Dewan Negara mempunyai 70 orang ahli yang mana
44 orang dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong daripada
warganegara yang pada pendapat baginda “telah berbakti dengan cemerlangnya atau
telah mencapai taraf gemilang dalam perkhidmatan awam, perdagangan, perusahaan,
pertanian, kegiatan kebudayaan, perkhidmatan masyarakat atau wakil-wakil kaum
yang terkecil bilangannya atau yang boleh mewakili kepentingan Orang Asli”.
Wilayah Persekutuan dianggotai oleh empat orang ahli iaitu dua orang ahli
mewakili Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, seorang ahli mewakili Wilayah
Persekutuan Labuan dan seorang ahli mewakili Wilayah Persekutuan Putrajaya juga
dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong. Sebanyak 26 orang lagi
dipilih oleh Dewan Undangan Negeri dari 13 buah negeri di Malaysia, iaitu tiap-tiap
sebuah negeri mengemukakan dua orang Senator.
Seorang Yang di-Pertua Dewan dan Timbalannya
dipilih terlebih dahulu bagi mengendalikan Persidangan Dewan dari kalangan
ahli-ahli sendiri. Keanggotaan Dewan ini dihadkan kepada warganegara yang
berumur 30 tahun ke atas. Tempoh jawatan seseorang Ahli Dewan Negara ialah tiga
tahun dan Ahli Dewan Negara boleh dilantik untuk kali kedua dan memegang
jawatan Senator bagi tempoh tiga tahun lagi. Hanya dua penggal sahaja
dibenarkan bagi setiap Senator memegang jawatannya. Tempoh memegang jawatan
sebagai Ahli Dewan Negara ini tidaklah terjejas dengan pembubaran Parlimen.
Parlimen diberi kuasa oleh Perlembagaan untuk mengubah keahliah Dewan Negara,
seperti menambah bilangan ahli-ahli dewan yang dipilih oleh Dewan Undangan
Negeri menjadi tiga orang, memperuntukkan supaya ahli-ahli Dewan Negara itu
dipilih oleh pengundi-pengundi, atau mengurangkan jumlah ahli-ahli Dewan Negara
yang dilantik.
-Dewan Rakyat
Dewan Rakyat merupakan majlis khas untuk
rakyat menyuarakan hasrat dan pendapat serta mendapatkan pembelaan menerusi
wakil-wakil mereka. Ahli-ahli Dewan Rakyat dipilih secara langsung oleh rakyat
keseluruhannya dalam pilihan raya umum. Yang di-Pertua dan Timbalannya dipilih
oleh Dewan Rakyat. Namun demikian, terdapat pula satu syarat dalam perlembagaan
yang membolehkan Yang di-Pertua dipilih dari luar Dewan Rakyat. Orang yang
dipilih seperti ini dianggap sebagai ahli tambahan Dewan dan satu tambahan
kepada ahli yang dipilih. Keanggotaan Dewan Rakyat dihadkan kepada warganegara
yang berumur 21 tahun ke atas dan tidak boleh menjadi ahli Dewan Negara. Tempoh
Dewan ini ialah lima tahun. Walau bagaimanapun, Seri Paduka Baginda Yang
di-Pertuan Agong berkuasa, menurut kebijaksanaannya, untuk membubarkan Parlimen
sebelum tempoh tersebut iaitu setelah memperoleh nasihat dari Perdana Menteri.
Ahli Dewan Rakyat pada masa ini ialah 222
orang yang mewakili kawasan pilihan raya di seluruh Malaysia. Pecahan kerusi
Dewan Rakyat adalah 153 kerusi untuk negeri-negeri di Semenanjung, 25 kerusi
untuk Sabah dan 31 kerusi untuk Sarawak, sementara Wilayah Persekutuan pula 13
kerusi iaitu Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur (11 kerusi), Wilayah Persekutuan
Labuan (1 kerusi) dan Wilayah Persekutuan Putrajaya (1 kerusi).
BADAN PEMERINTAH (EKSEKUTIF)
Badan pemerintah atau eksekutif merupakan
badan yang bertanggungjawab melaksanakan kuasa-kuasa eksekutif mengikut
Perlembagaan dan undang-undang.
Mengikut Perkara 39, Perlembagaan Persekutuan,
kuasa memerintah Persekutuan Malaysia adalah terletak pada Yang di-Pertuan
Agong dan tertakluk kepada peruntukan mana-mana undang-undang persekutuan dan
peruntukan Jadual Kedua, kuasa ini boleh dijalankan oleh Jemaah Menteri atau
mana-mana Menteri yang diberi kuasa oleh Jemaah Menteri. Tetapi Parlimen boleh
dengan undang-undang memberi tugas-tugas pemerintah kepada orang lain. Timbalan
Yang di-Pertuan Agong adalah Timbalan Ketua Utama Negara. Apabila berlaku
kekosongan disebabkan Yang di-Pertuan Agong tidak berupaya menjalankan tugas
kerana sakit, tidak berada dalam Persekutuan Malaysia lebih daripada 15 hari
atau kerana sebab-sebab lain maka Timbalan Yang di-Pertuan Agong
bertanggungjawab menjalankan tugas-tugas Yang di-Pertuan Agong.
Jemaah Menteri
Jemaah Menteri merupakan badan yang
menjalankan kuasa eksekutif yang dipegang oleh Seri Paduka Baginda Yang
di-Pertuan Agong. Di bawah Perkara 43, Perlembagaan Persekutuan, Yang
di-Pertuan Agong hendaklah melantik barisan Jemaah Menteri untuk menasihatkan
baginda dalam hal ehwal menjalankan tugas-tugasnya. Jemaah Menteri hendaklah
dilantik seperti berikut:
a) Yang di-Pertuan Agong hendaklah terlebih
dahulu melantik seorang daripada ahli Dewan Rakyat yang pada pendapat baginda
mendapat kepercayaan sebilangan besar daripada ahli-ahli Dewan itu sebagai
Perdana Menteri untuk mengetuai Jemaah Menteri; dan
b) Atas nasihat Perdana Menteri, Yang
di-Pertuan Agong hendaklah melantik Menteri-menteri lain dalam kalangan
ahli-ahli Dewan Rakyat dan Dewan Negara.
Majlis Raja-Raja
Majlis Raja-Raja mengandungi semua Raja Melayu
dan Yang di-Pertuan Agong. Tugas majlis ini seperti yang tercatat dalam Perkara
38, Perlembagaan Persekutuan adalah untuk:-
• Memilih Yang di-Pertuan Agong dan Timbalan
Yang di-Pertuan Agong bagi Persekutuan mengikut peruntukan-peruntukan Jadual Ketiga,
Perlembagaan Persekutuan;
• Mempersetujui atau tidak mempersetujui
supaya apa-apa perbuatan, amalan atau upacara agama meliputi seluruh
persekutuan;
• Mempersetujui atau tidak mempersetujui
apa-apa undang-undang dan membuat atau memberi nasihat mengenai apa-apa
pelantikan yang menurut Perlembagaan memerlukan persetujuan Majlis Raja-Raja
atau yang dikehendaki dibuat oleh atau selepas berunding dengan Majlis
Raja-Raja.
Badan Kehakiman
Badan Kehakiman adalah badan ketiga dalam
sistem kerajaan Malaysia. Kuasa kehakiman ini terletak pada Mahkamah Tinggi dan
Mahkamah Rendah. Kuasa Kehakiman juga terletak pada Mahkamah Agung yang
mempunyai kuasa tertentu seperti yang termaktub dalam Perkara 126, 128 dan 130
Perlembagaan Persekutuan.
Fungsi Badan Kehakiman
Fungsi Badan Kehakiman bergantung pada taraf
mahkamah-mahkamah seperti Mahkamah Agung, Mahkamah Tinggi dan Mahkamah Rendah.
Mahkamah Tinggi terdiri daripada dua buah, iaitu Mahkamah Tinggi Malaya –
sebuah bagi Semenanjung Malaysia dan sebuah lagi bagi Sabah dan Sarawak (yang
dahulunya dinamakan Borneo). Mahkamah Rendah di Semenanjung, Sabah dan Sarawak
terdiri daripada Mahkamah Seksyen, Mahkamah Majistret dan Mahkamah Penghulu di
Semenanjung manakala, Mahkamah Adat/Negeri di Sabah dan Sarawak. Di samping
itu, terdapat juga Mahkamah Juvana bagi membicarakan kanak-kanak dan mereka
yang di bawah umur 18 tahun. Fungsi-fungsi ini dijalankan mengikut kuasa-kuasa
yang diberikan oleh Perlembagaan Persekutuan kepada mahkamah-mahkamah tersebut.
Pelantikan Hakim
Ketua Hakim Negara, Kedua-dua Hakim Besar
Malaya dan Sabah dan Sarawak serta Hakim-hakim Besar Mahkamah Persekutuan dan
Hakim-hakim lain Mahkamah Tinggi adalah dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang
di-Pertuan Agong yang bertindak atas nasihat Perdana Menteri, selepas berunding
dengan Majlis Raja-Raja. Bilangan hakim di negara ini ditentukan oleh
Perlembagaan Persekutuan meskipun keanggotaan mereka boleh diubah atas titah
Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong.
Malaysia juga merupakan sebuah negara yang
mengamalkan sistem Demokrasi berasaskan kepada sistem Persekutuan. Sehubungan
dengan itu, ia bermakna negeri-negeri Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak ,
Selangor, Negeri Sembilan, Melaka, Johor, Pahang, Terengganu, Kelantan, Sarawak
dan Sabah telah bersetuju dengan konsep penubuhan Negara Malaysia.
Setiap negeri yang terbabit telah menyerahkan
sebahagian kuasa masing-masing, seperti kewangan, pertahanan, pelajaran, luar
negara dan lain-lain lagi seperti mana yang telah tercatat di dalam
Perlembagaan Malaysia yang di tadbir oleh Kerajaan Pusat. Ada perkara-perkara
yang dijadikan kuasa negeri dan negeri akan mentadbirkan kuasa.
Sebagai sebuah negara Raja Berperlembagaan,
maka diperuntukan oleh Perlembagaan institusi Yang Di-Pertuan Agong, Raja-raja
Melayu di sembilan buah negeri dan Majlis Raja-raja. Baginda adalah diberi
kuasa untuk memelihara adat istiadat orang Melayu dan Pentadbiran Agama Islam
di negeri masing-masing. Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong adalah Ketua
Agama Islam bagi negeri-negeri Pulau Pinang, Sabah, Sarawak, dan
Wilayah-wilayah Persekutuan.
Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong juga
menjadi Kepala Utama Negara dan Baginda adalah Pemerintah Tertinggi Angkatan
Tentera Negara. Baginda akan menjalankan tugas-tugas dibawah Perlembagaan
mengikut nasihat Perdana Menteri atau Jemaah Menteri . Raja-raja pula menjadi
Ketua Negeri masing-masing dan menjalankan tugas mengikut nasihat
Menteri-menteri Besar atau Ketua-ketua Menteri
-pemerintahan-malaysia-ydp-agong) 2. Badan Legislatif (Perundangan) 3. Badan
Judisiari (Kehakiman) Demokrasi ialah suatu bentuk kerajaan di mana kuasa
menggubal undang-undang dan struktur kerajaan adalah ditentukan oleh rakyat.
Dalam sistem demokrasi, undang-undang digubal sama ada oleh rakyat atau melalui
perwakilan iaitu wakil yang dipilih oleh rakyat untuk bersuara di Dewan Rakyat
dan Dewan Negara. Sebuah negara atau kerajaan yang mengamalkan sistem demokrasi
adalah dipanggil negara atau kerajaaan yang demokratik.
Sistem
Demokrasi Berparlimen di Malaysia
Sistem Demokrasi Berparlimen merupakan unsur
yang terpenting dalam sistem pemerintahan di negara kita. Malaysia mengamalkan
Sistem Demokrasi Berparlimen di bawah pentadbiran Raja Berperlembagaan dengan
Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong sebagai Ketua Negara. Perlembagaan
negara telah digubal dengan mengadakan syarat-syarat untuk pengamalan sistem
ini. Salah satu syarat sistem Demokrasi Berparlimen adalah pembahagian kuasa
kepada tiga bahagian di dalam pemerintahan, iaitu Perundangan, Kehakiman dan
Pentadbiran atau Eksekutif.
Malaysia juga merupakan sebuah negara yang
mengamalkan sistem Demokrasi berasaskan kepada sistem Persekutuan. Sehubungan
dengan itu, ia bermakna negeri-negeri Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak ,
Selangor, Negeri Sembilan, Melaka, Johor, Pahang, Terengganu, Kelantan, Sarawak
dan Sabah telah bersetuju dengan konsep penubuhan Negara Malaysia.
Setiap negeri yang terbabit telah menyerahkan
sebahagian kuasa masing-masing, seperti kewangan, pertahanan, pelajaran, luar negara
dan lain-lain lagi seperti mana yang telah tercatat di dalam Perlembagaan
Malaysia yang ditadbir oleh Kerajaan Pusat. Terdapat perkara-perkara yang
dijadikan kuasa negeri dan negeri berhak menjalankan pentadbiran mengikut
acuannya.
Sebagai sebuah negara Raja Berperlembagaan,
maka diperuntukan oleh Perlembagaan institusi Yang Di-Pertuan Agong, Raja-raja
Melayu di sembilan buah negeri dan Majlis Raja-raja. Baginda adalah diberi
kuasa untuk memelihara adat istiadat orang Melayu dan Pentadbiran Agama Islam
di negeri masing-masing. Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong adalah Ketua
Agama Islam bagi negeri-negeri Pulau Pinang, Sabah, Sarawak, dan
Wilayah-wilayah Persekutuan.
Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong juga
menjadi Kepala Utama Negara dan Baginda adalah Pemerintah Tertinggi Angkatan
Tentera Negara. Baginda akan menjalankan tugas-tugas dibawah Perlembagaan
mengikut nasihat Perdana Menteri atau Jemaah Menteri. Raja-raja pula menjadi
Ketua Negeri masing-masing dan menjalankan tugas mengikut nasihat
Menteri-menteri Besar atau Ketua-ketua Menteri.
Sejarah: Asal Usul Sistem Raja Berperlembagaan.
Sistem raja berpelembagaan telah dimulakan di
England selepas pemberontakan Glorious Revolution pada 1688. Menurut Richard
Buskin, pengarang buku British Royalty, sebab utama pemberontakan Oliver
Cromwell yang disokong oleh 15,000 askar ialah semaraknya kemarahan rakyat
akibat keengganan Raja Charles I mengadakan persidangan Parlimen kerana bimbang
kuasanya akan terjejas. Selepas peristiwa itu, Raja Charles I telah dihukum
pancung dan Cromwell telah menjadi presiden di mana England telah menjadi
republik buat seketika. Kerajaan Cromwell tidak bertahan lama dan selepas lebih
kurang 9 tahun berkuasa beliau meninggal dunia akibat malaria. Selepas itu, anak
sulungnya Richard telah mengambil alih kuasa, tetapi hanya memerintah selama
setahun. Maka, tanpa pilihan lain, Raja Charles II diangkat ke takhta. Namun
demikian, raja pada kali ini naik takhta atas persetujuan parlimen dan pada
detik itu bermulalah sistem raja berperlembagaan di England sampailah ke hari
ini.
SISTEM KERAJAAN PERSEKUTUAN
Malaysia mengamalkan sistem kerajaan demokrasi berparlimen yang berlandaskan Perlembagaan Persekutuan. Negara kita merupakan sebuah persekutuan di mana kuasa pemerintahannya dibahagikan antara Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan-kerajaan Negeri. Kuasa Kerajaan Persekutuan lebih banyak daripada kuasa Kerajaan-kerajaan Negeri. Terdapat tiga peringkat pentadbiran iaitu persekutuan, negeri dan kerajaan tempatan.
Sistem Kerajaan Persekutuan merangkumi Yang
di-Pertuan Agong, Majlis Raja-Raja, tiga komponen kuasa pemerintahan (
perundangan , eksekutif dan kehakiman ), Ketua Audit Negara dan
suruhanjaya-suruhanjaya. Yang di-Pertuan Agong adalah Ketua Negara dan Raja Berperlembagaan.
Baginda berada di kemuncak ketiga-tiga bidang kuasa perundangan, eksekutif dan
kehakiman.
Majlis Raja-Raja terdiri daripada raja-raja
dari kesembilan buah negeri Melayu dan Yang Dipertua Negeri dari negeri Melaka,
Pulau Pinang, Sarawak dan Sabah. Fungsi utama Majlis Raja-Raja tersebut ialah
dalam pemilihan Yang di-Pertuan Agong dan dalam
membuat pertimbangan berkenaan dengan perkara-perkara yang berkaitan
dengan dasar-dasar negara.
Ketua Audit Negara pula bertanggungjawab untuk
mengaudit dan membentangkan dalam Dewan Rakyat berkenaan dengan laporan-laporan
akaun Kerajaan-kerajaan Persekutuan dan Negeri serta badan-badan lain yang
menguruskan wang awam.
Kuasa eksekutif dilaksanakan oleh Kabinet (
Jemaah Menteri) yang diketuai oleh Perdana Menteri atas nama Yang di-Pertuan
Agong. Kabinet mengandungi menteri-menteri yang dilantik oleh Yang di-Pertuan
Agong atas nasihat Perdana Menteri dan ia merupakan badan pembentukan dasar
negara yang tertinggi. Tugas-tugas pemerintahan dan pentadbiran harian
dilaksankan oleh kementerian-kementerian dan jabatan-jabatan. Terdapat juga
perbadanan-perbadanan awam yang umumnya melaksanakan rancangan pembangunan
sosioekonomi negara.
Badan perundangan persekutuan atau Parlimen
mempunyai tiga komponen iaitu Yang di-Pertuan Agong, Dewan Rakyat dan Dewan
Negara. Dari segi hierarki, mahkamah-mahkamah awam terdiri daripada Mahkmah
Persekutuan, Mahkamah Rayuan, dua buah Mahkamah Tinggi Malaya iaitu Mahkamah
Tinggi Malaya dan Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak ; serta Mahkamah-mahkamah
Rendah. Ketua Kehakiman ialah Ketua Hakim Negara Mahkamah Persekutuan.
Doktrin perasingan kuasa tidak diamalkan
sepenuhnya di Malaysia. Umpamanya, Parlimen Malaysia sebagai badan perundangan
mempunyai kuasa untuk membuat undang-undang . Namun demikian, Parlimen juga
memberi kuasa kepada badan eksekutif (Kabinet atau pihak-pihak lain) untuk
membuat undang-undang yang disebut sebagai perundangan perwakilan. Malahan
menteri-menteri yang menjalankan kuasa eksekutif juga merupakan ahli Parlimen
dan bertanggungjawab kepada institusi tersebut. Yang di-Pertuan Agong yang
mempunyai kuasa eksekutif juga merupakan salah satu komponen Parlimen.
KONSEP RAJA BERPELEMBAGAAN
Raja berperlembagaan adalah sejenis kerajaan
yang ditubuhkan di bawah sistem perlembagaan yang mengiktiraf Raja sebagai
ketua negara. Raja berperlembagaan yang moden biasanya menggunakan konsep trias
politica, atau politik tiga serangkai. Ini bermaksud Raja adalah hanya ketua
simbolik di dalam rangkai eksekutif dan kuasanya adalah terhad oleh
perlembagaan negara. Apabila seorang Raja mempunyai kuasa pemerintahan yang
penuh ia dipanggil monarki mutlak ( absolute monarchy ).
Pada hari ini, raja berperlembagaan lazimnya
digabungkan dengan perwakilan demokrasi. Oleh itu, kerajaan masih dibawah kuasa
rakyat tetapi raja mempunyai peranan tradisional di dalam sesebuah negara. Pada
hakikatnya Perdana Menteri, iaitu pemimpin yang dipilih oleh rakyat, yang
memerintah negara dan bukannya Raja. Namun demikian, terdapat juga Raja yang
bergabung dengan kerajaan yang tidak demokratik. Misalnya, sewaktu Perang Dunia
II, raja Jepun bergabung dengan kerajaan tentera yang dipimpin seorang
diktator.
Sesetengah Raja Berperlembagaan adalah
berlandaskan Sistem Perwarisan atau mewarisi takhta, manakala yang lain adalah
melalui sistem demokratik seperti di Malaysia di mana Yang di-Pertuan Agong
adalah dipilih oleh Majlis Raja-Raja setiap lima tahun.
Terdapat beberapa buah negara yang mengamalkan
sistem pemerintahan Raja Berpelembagaan pada hari ini. Antaranya ialah Malaysia
( Yang di-Pertuan Agong Tuanku Mizan Zainal Abidin), Monaco ( Putera Albert
II), Jordan (Raja Abdullah), Nepal (Raja Gyanendra Bir Bikram Shah Dev),
Maghribi (Raja Mohammed VI), Kemboja
(Raja Norodom Sihamoni) dan lain-lain.
Yang Di-pertuan Agong
Jawatan Yang di-Pertuan Agong telah diwujudkan
oleh Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957. Yang di-Pertuan
Agong merupakan seorang raja berpelembagaan yang memerintah mengikut kuasa yang
diberikan kepada baginda oleh Perlembagaan. Sebagai Ketua Negara Malaysia, Yang
di-Pertuan Agong berada di kemuncak ketiga-tiga bidang kuasa eksekutif,
perundangan dan kehakiman.
Yang di-Pertuan Agong mempunyai keutamaan yang
melebhi semua orang di Malaysia dan tidak boleh didakwa dalam mana perbicaraan
mana-mana mahkamah kecuali dalam Mahkamah Khas. Sekiranya Yang di-Pertuan Agong
melakukan sesuatu kesalahan semasa meaksanakan tugas rasminya, pihak yang
terkilan boleh mendakwa dengan menamakan Kerajaan Persekutuan sebagai defendan.
Yang di-Pertuan Agong juga merupakan lambang kedaulatan dan perpaduan negara.
(YDPA Terkini)
-Pemilihan Yang di-Pertuan Agong
Yang di-Pertuan Agong dipilih daripada
kalangan sembilan orang raja Melayu dari sembilan buah negeri Melayu yang
mempunyai raja oleh Majlis Raja-Raja Melayu mengikut aturan yang terkandung
dalam Jadual Ketiga, Perlembagaan Malaysia. Walaubagaimanapun, Yang Dipertua
Negeri Sabah, Sarawak, Pulau Pinang dan Melaka adalah tidak berkelayakan
membuat pemilihan ini.
Setiap raja boleh dipilih menjadi Yang
di-Pertuan Agong, kecuali baginda belum cukup umur, atau sengaja tidak mahu
dipilih, atau difikirkan tidak layak oleh Majlis Raja-Raja dengan undi sulit
atas sebab-sebab kelemahan akal atau tubuhnya atau oleh kerana sebab-sebab
lain. Raja yang pertama dalam senarai pemilihan dan mendapat sokongan daripada
sekurangnya-kurangnya lima orang raja akan ditawarkan jawatan ini selama lima
tahun melainkan baginda meletakkan jawatan sebelum tempoh berkenaan atau
dilucutkan jawatan oleh Majlis Raja-Raja Melayu. Isteri Yang di-Pertuan Agong
digelar Raja Permaisuri Agong dan mempunyai keutamaan selepas Yang di-Pertuan
Agong.
- Kuasa Eksekutif
Kuasa eksekutif adalah terletak pada Yang
di-Pertuan Agong. Namun demikian, baginda harus bertindak atas nasihat Kabinet
atau nasihat seorang menteri yang bertindak di bawah kuasa am Kabinet (biasanya
Perdana Menteri).
Yang di-Pertuan Agong berhak mendapat apa-apa
maklumat mengenai pemerintahan Persekutuan daripada Kabinet. Semasa Majlis
Raja-Raja membincangkan perkara-perkara mengenai dasar negara, baginda diiringi
oleh Perdana Menteri.
-Hubungan Dengan Parlimen
Yang di-Pertuan Agong merupakan satu daripada
tiga komponen Parlimen ( di samping Dewan Rayat dan Dewan Negara). Baginda
boleh memanggil, menangguh dan membubarkan Parlimen. Yang di-Pertuan Agong
boleh juga memberi ucapan dalam mana-mana Majlis Parlimen atau dalam kedua-dua
Majlis Parlimen bersama. Rang undang-undang yang diluluskan oleh Dewan Rakyat
dan Dewan Negara perlu mendapat persetujuan (kecuali sebagaimana diperuntukkan
dalam Perkara 66) Yang di-Pertuan Agong sebelum dijadikan undang-undang.
-Hubungan Dengan Kehakiman
Ketua Hakim Negara Mahkamah Persekutuan,
Hakim-hakim Besar Mahkamah Tinggi dan hakim-hakim lain Mahkamah Persekutuan dan
Mahkamah Tinggi dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong yang bertindak mengikut
nasihat Perdana Menteri, selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja Melayu.
Yang di-Pertuan Agong mempunyai kuasa
mengampun segala kesalahan yang dibicarakan dalam mahkamah tentera, segala
kesalahan yang dilakukan dalam Wilayah Persekutuan dan segala hukuman yang
dijatuhkan dalam Mahkamah Syariah di Melaka, Pulau Pinang, Sarawak dan Sabah.
Di samping itu juga, Yang di-Pertuan Agong mempunyai kuasa untuk mengampunkan
pesalah yang dikenakan hukuman di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri (ISA) .
-Tugas-tugas Lain
Yang di-Pertuan Agong merupakan Panglima
Tertinggi Bersenjata dan Ketua Agama Islam bagi negeri-negeri Melaka, Pulau
Pinang, Wilayah Persekutuan, Sabah, Sarawak yang tidak mempunyai raja-raja
Melayu dan negeri baginda sendiri. Selain itu, Yang di-Pertuan Agong juga
bertanggungjawab memelihara kedudukan istimewa orang Melayu dan kaum Bumiputera
di Sabah dan Sarawak.
-Kuasa Budi Bicara
Mengikut Perlembagaan Persekutuan, Yang
di-Pertuan Agong boleh bertindak mengikut budi bicaranya sendiri dalam tiga
perkara berikut iaitu ;
a)
melantik seorang Perdana Menteri
b)
tidak mempersetujui permintaan membubar Parlimen
c)
meminta supaya diadakan suatu mesyuarat Majlis Raja-Raja mengenai
keistimewaan, kedudukan, kemuliaan dan
kebesaran raja-raja
Perkara-perkara Yang Tidak Boleh Dilakukan Oleh Yang di-Pertuan Agong
Terdapat beberapa perkara yang tidak boleh
dibuat oleh Yang di-Pertuan Agong. Antara perkara-perkara tersebut ialah ;
a)
Tidak boleh dengan giatnya melibatkan diri dalam perniagaan
b)
Tidak boleh memegang jawatan bergaji
c)
Tidak boleh meninggalkan Malaysia selama tempoh yang melebihi lima belas
hari kecuali dengan persetujuan Majlis Raja-Raja Melayu atau kerana membuat
lawatan rasmi ke sebuah negara lain
d)
Tidak boleh menerima apa-apa jua jenis emolumen dari negeri yang baginda
menjadi raja
e)
Tidak boleh menjalankan tugas-tugas sebagai raja negerinya kecuali
tugas-tugas sebagai Ketua Agama Islam, pindaan perlembagaan dan perlantikan
Pemangku Raja atau ahli Jemaah Pemangku Raja.
KESIMPULAN
Berdasarkan huraian yang berkaitan dengan Raja
Berperlembagaan di atas, sememangnya kita harus bersyukur dan berasa bertuah
dengan sistem kerajaan atau sistem pemerintahan negara kita Malaysia amalkan.
Kita sedia maklum bahawa negara Malaysia terdiri daripada rakyat yang berbilang
kaum dan etnik yang berlainan, namun masih dapat hidup dengan aman dan tenteram
serta bertolak ansur antara satu sama lain jika dibandingkan dengan
negara-negara lain. Selain itu, sistem pemerintahan negara Malaysia amalkan
telah berjaya dan mampu menjamin kestabilan negara kita dari segi politik,
ekonomi dan sosial. Kestabilan ini juga telah mendorong kepercayaan terhadap
pelabur-pelabur asing untuk melabur di negara kita.Begitu juga dengan rakyat
Malaysia yang masih menaruh kepercayaan terhadap sistem pemerintahan yang
negara kita amalkan. Banyak kemajuan yang telah negara kita capai dari pelbagai
aspek sehingga nama Malaysia dikenali di seluruh dunia semenjak negara kita
mencapai kemerdekaan. Jikalau kita lihat pada hari ini, negara kita sedang
pesat membangun dan bertambah maju selaras dengan Wawasan 2020 serta pada masa
yang akan datang. Setiap warga Malaysia percaya bahawa kebijaksanaan dan
ketelusan para pemimpim untuk mentadbir negara ini mampu mengurustadbir negara
Malaysia dengan baik.
No comments:
Post a Comment